چگونه از آسیب دیدگی چشم هنگام ورزش جلوگیری کنیم؟
ورزش، فعالیتی مهم برای حفظ سلامت جسم و روان است، اما در کنار مزایای فراوان، ممکن است گاهی خطراتی برای اندام‌های مختلف بدن به‌ویژه چشم‌ها به همراه داشته باشد. آسیب‌های چشمی ورزشی یکی از مواردی هستند که اغلب نادیده گرفته می‌شوند، اما در صورت وقوع می‌توانند جدی، دردناک و حتی تهدیدکننده بینایی باشند. در این مقاله به بررسی چگونه از آسیب دیدگی چشم هنگام ورزش جلوگیری کنیم؟ و مهم‌تر از همه راهکارهای پیشگیری از آسیب‌های چشمی ورزشی خواهیم پرداخت.
چرا چشم‌ها در حین ورزش آسیب‌پذیرند؟
چشم به‌عنوان یکی از حساس‌ترین و ظریف‌ترین اندام‌های بدن، در برابر ضربه، فشار، تماس مستقیم با اجسام سخت یا توپ، و حتی نور شدید آسیب‌پذیر است. در بسیاری از ورزش‌ها مانند بسکتبال، فوتبال، تنیس، بدمینتون، شنا، بوکس و اسکی، چشم‌ها مستقیماً در معرض خطر قرار دارند. این آسیب‌ها ممکن است از یک قرمزی ساده تا آسیب به شبکیه، پارگی قرنیه یا حتی نابینایی منجر شوند.
شایع‌ترین آسیب‌های چشمی در ورزش
در بین انواع مختلف آسیب‌های چشمی ورزشی، موارد زیر بیشترین فراوانی را دارند:
۱. ضربه مستقیم به چشم
ضربه با توپ، آرنج، راکت یا چوب از رایج‌ترین دلایل صدمه به چشم است. این نوع آسیب ممکن است باعث کبودی، خونریزی داخلی یا جابجایی عدسی شود.
۲. خراش یا پارگی قرنیه
تماس مستقیم با اجسام خارجی مانند ناخن یا ماسک محافظ آسیب‌دیده می‌تواند سطح قرنیه را خراش دهد یا حتی پاره کند.
۳. آسیب‌های ناشی از اشعه UV
در ورزش‌های فضای باز مثل اسکی، دوچرخه‌سواری یا کوهنوردی، نور خورشید می‌تواند به شبکیه یا عدسی آسیب بزند، مخصوصاً در محیط‌های برفی یا آبی که نور را بازتاب می‌دهند.
۴. عفونت چشم
در ورزش‌های آبی مانند شنا یا واترپلو، تماس چشم با آب آلوده یا کلردار بدون عینک محافظ می‌تواند منجر به التهاب یا عفونت شود.
اطلاعات بیشتر درباره : بلفاروپلاستی چشم کرج
راه‌های پیشگیری از آسیب چشمی در ورزش
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت برخی اصول ساده و استفاده از تجهیزات مناسب می‌توان تا حد زیادی از آسیب‌های چشمی ورزشی جلوگیری کرد:
۱. استفاده از محافظ چشم مناسب
در بسیاری از ورزش‌ها، استفاده از عینک یا شیلد محافظ یکی از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از آسیب است. این عینک‌ها باید استاندارد، مقاوم و متناسب با نوع ورزش انتخاب شوند.
مثال:
-
در بسکتبال، عینک‌های محافظ با بند قابل تنظیم
-
در شنا، عینک ضدآب و ضدبخار
-
در اسکی، عینک ضد UV با فریم مقاوم
۲. استفاده از لنزهای ورزشی به‌جای عینک طبی
اگر ورزشکار دچار ضعف بینایی است، بهتر است به جای عینک معمولی از لنزهای تماسی طبی استفاده کند. عینک‌های معمولی در حین فعالیت بالا احتمال شکستن و آسیب به چشم را دارند.
بیشتر بخوانید : لیزیک چشم کرج
۳. آگاهی از قوانین ایمنی ورزش
شناخت قوانین بازی، نحوه برخورد صحیح، استفاده درست از تجهیزات و جلوگیری از حرکات خطرناک به کاهش صدمات چشمی کمک می‌کند.
۴. بررسی منظم تجهیزات محافظتی
استفاده از محافظ چشم فرسوده یا شکسته می‌تواند خطرناک‌تر از استفاده نکردن از آن باشد. تجهیزات محافظ باید به‌صورت دوره‌ای بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند.
۵. محافظت در برابر نور خورشید
در ورزش‌های فضای باز، استفاده از عینک آفتابی استاندارد با قابلیت فیلتر کردن اشعه UV ضروری است. همچنین در صورت امکان از کلاه لبه‌دار یا کلاه ایمنی مجهز به شیلد ضد نور استفاده شود.
نکات بهداشتی برای ورزشکاران چشم‌پوش
ورزشکارانی که از لنز تماسی استفاده می‌کنند باید نکات بهداشتی زیر را جدی بگیرند:
-
شست‌وشوی کامل دست قبل از استفاده از لنز
-
عدم استفاده از لنز در استخر بدون عینک شنا
-
ضدعفونی کردن منظم لنز و محفظه نگهداری
-
خارج کردن لنز بلافاصله پس از اتمام تمرین
نقش مربیان و والدین در ایمنی چشم ورزشکاران
در سنین کودکی و نوجوانی، آموزش صحیح نقش مهمی در پیشگیری از آسیب‌ها دارد. مربیان باید نکات ایمنی را به‌صورت جدی به ورزشکاران گوشزد کنند و والدین نیز با تهیه تجهیزات محافظتی استاندارد، سلامت چشم فرزندان خود را تضمین کنند.
چه زمانی به چشم‌پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر پس از آسیب به چشم، مراجعه سریع به چشم‌پزشک ضروری است:
-
تاری یا دوبینی
-
درد مداوم در چشم
-
خونریزی داخلی یا کبودی شدید
-
حساسیت شدید به نور
-
کاهش میدان دید
در بسیاری از موارد، درمان سریع می‌تواند از عوارض جدی و بلندمدت جلوگیری کند.
جمع‌بندی
چشم‌ها عضوی حیاتی و غیرقابل‌جایگزین هستند که در صورت آسیب دیدن، زندگی فرد را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند. رعایت نکات ایمنی، استفاده از تجهیزات محافظتی و آموزش صحیح می‌تواند به میزان قابل توجهی از بروز آسیب‌های چشمی ورزشی جلوگیری کند. بنابراین چه یک ورزشکار حرفه‌ای باشید، چه فقط برای تفریح ورزش کنید، سلامت چشمانتان را در اولویت قرار دهید.
بیشتر بخوانید : بلفاروپلاستی چشم تهران
سوالات متداول
۱. آیا استفاده از عینک محافظ در همه ورزش‌ها ضروری است؟
در ورزش‌های پرتحرک یا با احتمال برخورد فیزیکی بالا، استفاده از عینک محافظ ضروری است. در ورزش‌های کم‌خطر نیز استفاده از آن توصیه می‌شود.
۲. آیا لنزهای تماسی باعث آسیب به چشم در ورزش می‌شوند؟
اگر به‌درستی استفاده شوند و بهداشت رعایت شود، مشکلی ایجاد نمی‌کنند. استفاده از لنز در برخی ورزش‌ها بهتر از عینک طبی است.
۳. چه نوع عینک آفتابی برای ورزش مناسب‌تر است؟
عینک‌هایی با فریم محکم، عدسی پلاریزه و فیلتر UV بالا بهترین انتخاب برای ورزش‌های فضای باز هستند.
📢ما را در اینستاگرام همراهی کنید